تاریخ نظریه: 1401/06/12
شماره نظریه: 7/1400/1772
شماره پرونده: 1400-115-1772
استعلام:
چنانچه پیش از صدور حکم ورشکستگی، حکمی به نفع مدعی طلب و علیه تاجر صادر و متعاقباً در حکم ورشکستگی تاریخ توقف تاجر مقدم بر تاریخ صدور حکم محکومیت اعلام شود، خواهشمند است به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.
الف) چنانچه اداره تصفیه امور ورشکستگی در مقام تصدیق و رد طلب با بررسی اسناد و مدارک متوجه اشتباه بودن حکم محکومیت و بی‌حقی بستانکار شود آیا می‌تواند در اجرای ماده 30 قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی و بر اساس این‌که تنها مرجع صالح برای رسیدگی به مطالبات ادعایی است، با بی‌اعتنایی به حکم صادره طلب ادعایی را رد کند؟
ب) چنانچه در رأی صادره حکم بر پرداخت خسارت تأخیر تأدیه تا زمان وصول نیز صادر شده باشد، آیا اداره تصفیه امور ورشکستگی می‌تواند خسارت تأخیر تأدیه را محاسبه کند و یا این‌که صرفاً باید در قالب اعاده دادرسی یا اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 نقض رأی صادره را از این حیث درخواست کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
الف- در فرض سوال که بستانکار حکم قطعی لازم‌الاجرایی در اختیار دارد، هر چند متعاقباً حکم ورشکستگی صادر شود و تاریخ توقف تاجر را مقدم بر تاریخ صدور حکم مبنی بر تشخیص مطالبات طلبکار اعلام دارد، از آنجا که در خصوص موضوع رأی قطعی لازم‌الاجرا صادر شده است، این فرض از اطلاق ماده 30 قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی مصوب 1318 خارج به نظر می‌رسد و اداره تصفیه نمی‌تواند به استناد اطلاق این ماده، مطالبات موضوع حکم یاد شده را رد کند؛ حکم مقرر در ماده 8 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 و ماده 24 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 نیز موید این دیدگاه است.
ب- مستفاد از ماده 58 قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی مصوب 1318 و ماده 33 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 آن است که مقنن برای استیفای حقوق طلبکاران ورشکسته ترتیبات خاصی را مقرر داشته است و از طرفی وفق رأی وحدت رویه شماره 155 مورخ 1347/12/14 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، حق مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ توقف سلب شده است؛ لذا در فرض سوال اجرای رأی دادگاه تابع مقررات ورشکستگی است؛ بنابراین از تاریخ مذکور، خسارت تأخیر تأدیه محاسبه و وصول نمی‌شود