در راستای تکریم ارباب رجوع و بهبود و ارتقای خدمات ارائه شده، رعایت موارد زیر در دستگاه های مشمول ضروری است:
الف - اجتناب از ایجاد یا توسعه رویه و تشریفات زاید اداری؛
ب - تمرکز فضای واحدهای اداری مرتبط با یکدیگر؛
پ - تجمیع فرآیندهای اداری مربوط به هر خدمت در یک مکان؛
ت - استقرار و راه اندازی یا ارتقای سیستم اتوماسیون اداری (سیستم تحت شبکه الکترونیکی)؛
ث - استفاده از روش های الکترونیکی و مکانیزه و به حداقل رسانیدن موارد ضرورت حضور جهت پاسخ گویی به ارباب رجوع؛
ج - اخذ پیشنهاد، نظر، انتقاد و شکایت مردمی از طریق نصب صندوق در محل انتظار، استفاده از سامانه های تلفنی و رایانه ای، توزیع کاربرگ های نظرسنجی در خصوص عملکرد کارکنان و جمع آوری و بهره برداری مناسب از نتایج آن در اصلاح فرآیندها و تشویق و تنبیه کارکنان؛
چ - طراحی و راه اندازی سامانه جامع دریافت پیشنهادها و انتقادها و پیش بینی ظرفیت های پاسخ گویی، اطلاع رسانی، ارتباط مردمی و امتیازدهی ارباب رجوع به عملکرد هر یک از کارکنان و ارسال مستندات راجع به تخلفات ارتکابی از ناحیه آنان به مقام ذی ربط؛
ح - راه اندازی خط تلفن گویا؛
خ - نصب تابلوهای راهنما یا استقرار باجه اطلاع رسانی در مبادی ورودی ساختمان و طبقات و در معرض دید ارباب رجوع برای معرفی بخش های دستگاه های مشمول و استفاده از تجهیزات الکترونیکی جهت راهنمایی ارباب رجوع؛
د - درج مشخصات، پست سازمانی و رئوس وظایف اصلی هر یک از کارکنان در محل استقرار آن ها؛
ذ - تخصیص روز یا ساعاتی برای ملاقات و ارتباط مستقیم و بدون واسطه با ارباب رجوع توسط مدیران دستگاه های مشمول و پیگیری بعدی درخواست های آنان؛
ر - رعایت دقیق ساعات کار اداری و حضور تمام وقت کارکنان در محل خدمت و عدم ترک محل جز در صورت مأموریت اداری یا مرخصی، منوط به معرفی و حضور مستخدم جایگزین جهت پاسخگویی به ارباب رجوع؛
ز - اجتناب از انجام امور شخصی در منظر ارباب رجوع و به طور کلی در ساعات اداری؛
ژ - انجام اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیری از مفقودی اشیاء و مدارک ارباب رجوع یا افشای اطلاعات شخصی آنان؛
س - اجتناب از انجام نظارت های الکترونیکی مغایر با حریم شخصی ارباب رجوع، مگر به حکم قانون؛
ش - اجتناب از تجدید اوقات دادرسی در فرض مأموریت و یا مرخصی قاضی رسیدگی کننده و ضرورت ارجاع امر به قاضی دیگر؛
ص - استفاده حداکثری از ظرفیت تجهیزات الکترونیکی جهت انجام مکاتبات و استعلام ها و خودداری از مکاتبه به صورت کاغذی؛
ض - انجام فرایض دینی در زمان از پیش اعلام شده و مناسب به گونه ای که موجب تأخیر در ارائه خدمات به ارباب رجوع نشود؛
ط - تخصیص فضای استقرار و انتظار مناسب برای ارباب رجوع و تهیه و تعبیه تجهیزات ضروری مانند صندلی مناسب به تعداد کافی، لوازم گرمایشی و سرمایشی، تجهیزات آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی مناسب با رعایت نظافت مستمر و تسهیل دسترسی به نمازخانه؛
ظ - پاکیزگی و نظافت مستمر فضای اداری؛
ع - نصب دستگاه های خودپرداز و عندالاقتضاء استفاده از روش ها و تجهیزات نوبت دهی الکترونیکی و استقرار شعبه ای از بانک های عامل در صورت ضرورت؛
غ - پیش بینی و تدارک موجبات دسترسی و تردد آسان و کم هزینه ارباب رجوع به دستگاه های مشمول از طریق هماهنگی با مسئولان محلی و مدیریت حمل و نقل شهری؛
ف - طراحی و مناسب سازی اماکن برای تردد سالمندان و توان خواهان و تسریع و اولویت در ارائه خدمت به این افراد؛
ق - تخصیص فضای مناسب همراه با امکانات و مربی جهت استقرار کودکان و نوجوانان در محاکم خانواده به منظور جلوگیری از ورود و تردد آن ها به محاکم و همچنین تخصیص این مکان در دیگر مراجع قضایی در صورت ضرورت و اقتضاء؛
ک - تشکیل یا توسعه واحدهای ارشاد و معاضدت قضایی؛
گ - ایجاد یا تقویت دفاتر حمایت از زنان و کودکان؛
ل - تقویت زیرساخت های سامانه های الکترونیکی با هدف جلوگیری از قطع و عدم دسترسی به سامانه ها و یا به حداقل رسانیدن این امر و هم چنین رفع ایراد در کوتاه ترین زمان ممکن.
فصل سوم - نحوه ارائه خدمت در دستگاه های مشمول
از
دستورالعمل حفظ کرامت و ارزش های انسانی در قوه قضاییه
در راستای «آیین نامه اجرایی ایجاد دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و کانون آن ها مصوب 1396»، مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه مکلف است بر حسن اجرای کلیه امور این دفاتر و کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارزیابی کمی و کیفی عملکرد آن ها و بازبینی استانداردهای دفاتر از حیث امکانات و تسهیلات رفاهی و پاسخ گویی به ارباب رجوع نظارت مستمر داشته باشد. تسریع در روند رسیدگی به تخلفات این دفاتر توسط هیات های بدوی و تجدیدنظر الزامی است.
معاونت منابع انسانی قوه قضاییه مکلف به رعایت موارد زیر است:
الف - برگزاری مستمر دوره ها و کارگاه های آموزشی راجع به مهارت های اجتماعی برای کارکنان به ویژه مهارت های ارتباطی، تفکر خلاقانه، مدیریت استرس، احساسات و هیجانات با هدف ارتقای توانمندی آنان در برخورد با چالش ها و توسعه و بهبود مهارت های زندگی و پایش و ارزیابی بعدی این دوره ها و کارگاه ها؛
ب - برگزاری دوره های آموزش ضمن خدمت کارکنان با هدف افزایش سطح دانش و ارتقای میزان کارآمدی آنان، به ویژه کارکنان دادسراها و دادگاه‌های تخصصی و اعضای قضایی کمیسیون ها و هیات ها؛
پ - اجتناب از به کارگیری کارکنان مشاغل کارگری، شرکتی، روزمزد، شورای حل اختلاف و نظایر آن در مراجع قضایی بدون سپری کردن دوره های آموزشی مربوط؛
تبصره - نتایج حاصل از برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی موضوع این ماده، در امر ارتقاء، انتصاب و تمدید قراردادهای استخدامی لحاظ می شود.
الف - برگزاری مستمر دوره ها و کارگاه های آموزشی راجع به مهارت های اجتماعی برای کارکنان به ویژه مهارت های ارتباطی، تفکر خلاقانه، مدیریت استرس، احساسات و هیجانات با هدف ارتقای توانمندی آنان در برخورد با چالش ها و توسعه و بهبود مهارت های زندگی و پایش و ارزیابی بعدی این دوره ها و کارگاه ها؛
ب - برگزاری دوره های آموزش ضمن خدمت کارکنان با هدف افزایش سطح دانش و ارتقای میزان کارآمدی آنان، به ویژه کارکنان دادسراها و دادگاه‌های تخصصی و اعضای قضایی کمیسیون ها و هیات ها؛
پ - اجتناب از به کارگیری کارکنان مشاغل کارگری، شرکتی، روزمزد، شورای حل اختلاف و نظایر آن در مراجع قضایی بدون سپری کردن دوره های آموزشی مربوط؛
تبصره - نتایج حاصل از برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی موضوع این ماده، در امر ارتقاء، انتصاب و تمدید قراردادهای استخدامی لحاظ می شود.
به منظور جلوگیری از اعمال رویه های مختلف در اعطای مرخصی به زندانیان و نوع و میزان تأمین های کیفری، با هدف اجتناب از تضییع حقوق زندانیان، دادستان کل کشور مکلف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ دستورالعمل، شیوه نامه متناسب سازی میزان و فرآیند اعطای مرخصی به زندانیان را با رعایت قوانین و مقررات حاکم را تهیه و جهت تصویب و ابلاغ به رئیس قوه قضاییه ارائه نماید.
سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مکلف به رعایت موارد زیر است:
الف - فراهم آوردن امکانات لازم برای استقرار معاونت های اجرای احکام کیفری در زندان ها و همکاری کامل با کارکنان این معاونت ها؛ موضوع تبصره 2 ماده 484 قانون آیین دادرسی کیفری و آیین نامه اجرایی شیوه استقرار و اجرای وظایف معاونت اجرای احکام کیفری یا واحدی از آن در زندان ها و موسسات کیفری مصوب 1395؛
ب - ارسال گزارش به واحدهای قضایی پیرامون آمار زندانیان و فضای آزاد زندان و ظرفیت پذیرش زندان ها، موضوع بند 3 قسمت «ت» ماده 113 قانون برنامه؛
پ - ارسال گزارش راجع به تعداد و مشخصات متهمان تحت قرارهای تأمین کیفری با اعلام نوع بزه انتسابی و مرجع صادرکننده قرار برای دادستانی کل کشور هر سه ماه یک بار و به تفکیک حوزه های مختلف قضایی؛
ت - اهتمام در حفظ سلامت روحی و جسمی زندانیان در ایام بازداشت یا حبس و فراهم آوردن موجبات دسترسی آنان به مراکز بهداشتی و درمانی و تأمین نیازمندی های دارویی آنان؛
ث - فراهم آوردن موجبات استفاده زندانیان از وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون و روزنامه های کثیرالانتشار؛
ج - اجتناب از الزام زنان زندانی به استفاده از چادر به هنگام حضور در مراجع قضایی و همچنین اجتناب از الزام زندانیان جرایم سیاسی و مطبوعاتی به استفاده از لباس زندان؛
چ - اجرای کامل و سریع طرح تفکیک و طبقه بندی متهمان و محکومان زندانی؛
ح - اجتناب از ایجاد هرگونه مانع و یا تأخیر در ملاقات زندانی، مگر به دستور قضایی و اطلاع رسانی به متقاضی ملاقات.
الف - فراهم آوردن امکانات لازم برای استقرار معاونت های اجرای احکام کیفری در زندان ها و همکاری کامل با کارکنان این معاونت ها؛ موضوع تبصره 2 ماده 484 قانون آیین دادرسی کیفری و آیین نامه اجرایی شیوه استقرار و اجرای وظایف معاونت اجرای احکام کیفری یا واحدی از آن در زندان ها و موسسات کیفری مصوب 1395؛
ب - ارسال گزارش به واحدهای قضایی پیرامون آمار زندانیان و فضای آزاد زندان و ظرفیت پذیرش زندان ها، موضوع بند 3 قسمت «ت» ماده 113 قانون برنامه؛
پ - ارسال گزارش راجع به تعداد و مشخصات متهمان تحت قرارهای تأمین کیفری با اعلام نوع بزه انتسابی و مرجع صادرکننده قرار برای دادستانی کل کشور هر سه ماه یک بار و به تفکیک حوزه های مختلف قضایی؛
ت - اهتمام در حفظ سلامت روحی و جسمی زندانیان در ایام بازداشت یا حبس و فراهم آوردن موجبات دسترسی آنان به مراکز بهداشتی و درمانی و تأمین نیازمندی های دارویی آنان؛
ث - فراهم آوردن موجبات استفاده زندانیان از وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون و روزنامه های کثیرالانتشار؛
ج - اجتناب از الزام زنان زندانی به استفاده از چادر به هنگام حضور در مراجع قضایی و همچنین اجتناب از الزام زندانیان جرایم سیاسی و مطبوعاتی به استفاده از لباس زندان؛
چ - اجرای کامل و سریع طرح تفکیک و طبقه بندی متهمان و محکومان زندانی؛
ح - اجتناب از ایجاد هرگونه مانع و یا تأخیر در ملاقات زندانی، مگر به دستور قضایی و اطلاع رسانی به متقاضی ملاقات.
در اجرای تکلیف موضوع بند «ب» ماده 116 قانون برنامه به منظور کشف تخلفات کارکنان و برخورد قاطع و سریع با متخلفان، مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با همکاری مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه مکلف است در طراحی و راه اندازی سامانه بازرسی کارآمد تسریع نماید.
در اجرای ماده 23 آیین نامه سجل قضایی، مصوب 1384 با اصلاحات بعدی آن و به منظور اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و مبارزه با علل و عوامل ارتکاب جرم، اداره کل سجل کیفری و عفو و بخشودگی قوه قضاییه مکلف است نسبت به طبقه بندی جرایم ارتکابی از حیث نوع و علل ارتکاب جرم، سن، جنسیت مجرمان و وضعیت خانوادگی و اقتصادی و تحصیلی آنان و نظایر آن اقدام نموده و گزارش و نتایج آن را به حوزه ریاست قوه قضاییه و دیگر دستگاه های ذی ربط انعکاس دهد.